تن‌پوشی از آیینه: ساختمایه‌ی نمایش‌های ایرانی در آثار بهرام بیضایی



در اين کتاب، اشکال نمايش‌هاي سنتي و عاميانه‌ي ايران در آثار هنري "بهرام بيضايي" نقد و بررسي مي‌شود. کتاب در هفت فصل با اين عناوين تدوين شده است: "نمايش‌هاي کارواني آييني"، "نمايش‌هاي ميداني و داستان‌گويي‌هاي نمايش‌گرانه"، "نمايش عروسکي"، "نمايش‌هاي شاد"، "نمايش‌واره‌هاي شادي‌آور زنانه"، "نمايش سوگرنج‌هاي دين سروران" و "واژه‌شناسي نمايش‌هاي سنتي". در کتاب آمده است: "بيضايي از لوازم قصه‌ها و شکل‌هاي کهن، قصه‌ي خود را باز مي‌سازد و در اين راه آن چنان پيش مي‌رود که قابليت‌هاي کلاسيک قصه‌ي اوليه به سرعت در بازسازي نمايش رنگ مي‌بازند و دلالت‌هاي معنايي ديگري به خود مي‌گيرند. اين نحوه‌ي برخورد تازه، جست و جو براي يافتن شکل‌هاي شخص نمايشي سنتي را در آثار ايشان، با مشکل مواجه مي‌سازد. برداشت بيضايي از اين شکل‌ها، بازسازي موزه‌اي گونه‌هاي نمايشي فراموش شده نيست، سنت هم نيست، ياخته‌ي تازه‌اي است که او بر سنت افزوده و با حدس خلاقانه و دخل و تصرف آگاهانه به نوآوري رسيده است؛ کار و نتيجه‌ي سومي که از ترکيب گذشته و حال، روش و ضد روش، اسطوره و ضد اسطوره، جديد و قديم و.... ايجاد مي‌شود. از اين رو حتي در برخي آثاراز همين آموزه‌ها، شکل‌ها و قراردادهاي سنتي، شالوه شکني و ساختارزدايي، مي‌شود. در هر اثر او ترکيبي از همه‌ي شکل‌هاي نمايش‌هاي سنتي ديده مي‌شود. او از معناي گونه‌هاي نمايش‌هاي عاميانه به يک فرم مشترک مي‌رسد که ترکيبي است از نقالي، تعزيه، تقليد، اسطوره، آيين و انديشه‌هاي امروزي. هيچ يک از آثار او را به طور تام و کمال نمي‌توان به يک شکل نمايش سنتي خاص نسبت داد. از اين رو، پس از هر بار مطالعه بر روي يک شکل خاص نمايشي بايد تمامي آثار ايشان مورد مطالعه‌ي دوباره قرار گيرد تا کابردهاي بطيي يا چند لايه‌اي آن‌ها درک شود".

یک بررسی بنویسید

توجه : HTML بازگردانی نخواهد شد!
    بد           خوب