نگاهی از درون به جنبش چپ ایران (گفتگو با کورش لاشایی)

پشت جلد کتاب آمده است:

• چه تصمیمی گرفتی؟

بر اساس آنچه در درونم میگذشت دو راه داشتم. یا خودکشی کنم و با دست به سازش بزنم و خود را از مخمصه نجات دهم. با پذیرش این که شکست خورده م، راه دیگری نداشتم. چند روزی در شک و تردید و استیصال سپری شد تا سرانجام راه دوم را انتخاب کردم.

•  امکان مقاومت در زیر شکنجه و در نهایت مرگ را چگونه می دیدی؟

امکان مقاومت بیشتری نمی دیدم. اما دلیل آنکه به این انتخاب دل نیستم این بود که میان خودکشی و کشته شدن تفاوتی بنیادین نمی دیدم. روزی بر حسب اتفاق در سلولم تعدادی قرص پیدا کردم. قرصها را جمع کردم و فکر کردم شاید بتوانم به وسیله ی آنها خودکشی کنم. البته نمیدانستم قرص ها به چه مصرفی می آیند. این فکر در ذهنم بود، اما از این تصمیم منصرف شدم.

•  می گویی میان خودکشی و کشته شدن تفاوتی بنیادین نمی دیدی. میان مرگ و زندگی چطور؟ منظورم زنده ماندن به هر قیمت بود.

 دلیل انتخاب راه دوم، یعنی زنده ماندن برایم این بود که نمی خواستم با مرگم عده ای را تشویق کرده باشم تا راهم را ادامه دهند، تا باز به همین شیوه به ایران بازگردند و به سرنوشت من دچار شوند. مسئولیت چنین کاری را نمی توانستم بپذیرم. از سوی دیگر، زندگی یعنی امید، یعنی پیدا کردن راه، یعنی تلاش دوباره.

• منظورت این است که تسلیم شدی تا دیگران را نجات دهی؟

چه چاره ای داشتم؟ می بایست خودکشی می کردم و با مقاومت کرده و زیر شکنجه کشته می شدم. در هر دو صورت از من یک قهرمان می ساختند و آن هم قهرمان راهی که بدان اعتقاد نداشتم تا با کشته شدن در این راه بر حقانیت آن صحه بگذارم. هیچ نکته ای که باعث رضایت خاطرم باشد در این جهت وجود نداشت.

• چرا به این نتیجه رسیدی که دستگیری به معنای شکست و نادرستی راهی است که رفته ای؟

همه ی شواهد حاکی از آن بود که این راه سرانجامی ندارد. فکر میکردم در ایران هویت جدیدی برای خود دست و پا می کنم و در میان مردم خواهم بود، اما در همان چند روز اول پی بردم که این کار تا چه اندازه دشوار است. هویت طبیعی داشتن، یعنی داشتن خانواده، دوست و آشنا، شغل، محل اقامت، برگ معافی از خدمت نظام وظیفه و ما روی هیچ یک از این ها حساب نکرده بودیم...